Abasawo b’ekinnansi n’abatabuzi b’eddagala babaleetedde etteeka ekkakali eribakaka okuddayo okusoma, Gavumenti eryoke ebawe ebbaluwa ezibakakasa okukola omulimu gw’okujjanjaba abantu.
Okusalawo okukola etteeka ku basawo b’ekinnaansi n’abatabuzi b’eddagala kiddiridde Gavumenti okukizuula nti, waliwo okuwubisa n’okunyagibwa okukolebwa abantu abamu abali mu mulimu guno.
“Omusajja ateesobola ng’amaka gaakutabukako, jjangu dokita Mpewedde akusalire amagezi otandike okusamba 90, bakomye okukongooza ebigere n’abamu okukuyita ssasi limu”; bwe bumu ku bulango abasawo b’ekinnansi bwe bakozesa kyokka ng’abakungu mu Gavumenti bangi babukolokota.
Ebbago ly’etteeka lino eryayanjuddwa omulundi ogwokubiri mu Palamenti liwera eky’abasawo b’ekinnansi okweranga era lissaawo obuyigirize obw’essalira omusawo w’ekinnansi bw’alina okuba nabwo era etteeka libakugira n’okwetuuma amannya g’abasawo ab’Ekizungu,gamba ng’okweyita Dokita.
Etteeka lino erisuubirwa okuyisibwa mu bwangu, lituumiddwa ‘Indigenous and Complementary Medicine Bill, 2015’.
Lyasomwa omulundi ogwasooka mu Palamenti nga March 12, 2015 ne lisindikibwa mu kakiiko k’ebyobulamu lyongere okwekenneenyezebwa n’okulikubaganyaako ebirowoozo era ne bavaayo ne lipoota.
Etteeka terikwata ku bajjanjabisa ddagala lya kinnansi bokka,wabula n’abakozesa enkola y’okujjanjaba endwadde nga tokozesezza ddagala nga; ‘Homeopathy ne Naturopathy’ abakkirizza nti, endwadde esobola okuwona n’okwewalibwa nga tebakozesezza ddagala, wabula okugoberera endya ekulagiddwa, okukola dduyiro ne “masaagi”. Etteeka era lifuga n’abakozesa ‘Reflexology’ okujjanjaba nga batigaatiga emisuwa.
Dr. Michael Bukenya Iga (Bukuya) ssentebe w’akakiiko k’ebyobulamu aka Palamenti akeekeneenyezza ebbago ly’etteeka lino yategeezezza nti, lireeteddwa mu mutima mulungi okusobola okutereeza omulimu guno.
Eddagala ly’ekinnansi baagala libeere nga lisobola okulondoolwa omutindo awamu n’eddala erigwa mu kiti ky’ekimu nga liva ebweru w’eggwanga. Okuwagira eby’okunoonyereza n’okulikuuma obulungi.
Okunoonyereza okukoleddwa ku ddagala lino kujja kuyamba okulwanyisa obwavu nga kutondawo emirimu n’okugaziya ennyingiza y’abantu.
Okuyamba abalwadde okufuna eddagala eriri ku mutindo nga beewala abafere abayinza okweyingiza mu mulimu guno.
Bukenya yategeezezza nti mu kubaga etteeka lino beebuuzizza ku bantu abawerako omuli abasawo ab’Ekizungu, abatunda eddagala lino nga baatuuka n’okugenda mu mawanga g’ebweru nga Ghana ne Buyindi okusobola okumanya engeri gye bakwatamu ensonga eno.